Medicinski imidžing u Srbiji i pionir ove discipline u svetu
Aleksandar R. Margulis
(1921 – 2018)
U Beogradu su nedavno održana dva uspešna i značajna kongresa posvećena medicinskom imidžingu:
Cardiovascular Magnetic Resonance in Balkan 2019. Belgrade, Hotel Hilton, March 6 – 7, 2019. Glavni organizator: Ass. dr sc. Marija Zdravković, kardiolog, direktor KBC „Bežanijska kosa“ u Beogradu.
Na Kongresu, pored ostalog, u okviru Joint Session of the Serbian Atherosclerosis Society and Serbian Society for CMR, održan je referat: Kanjuh V., Zdravković M., Radojević Škodrić S., Maksimović R. Correlation of clinical entities of coronary atherosclerotic disease with their pathomorphology and appearance on CMR (Sl. 1).
The Third Congress of Cardiovascular Imaging of Serbia 2019 with International Participation. Organiser: Working group on cardiovascular imaging of the Cardiology Society of Serbia. Belgrade, Crowne Plaza Hotel, March 8 – 9, 2019. Glavni organizator: Prof. dr Ljiljana Jovović, kardiolog (Sl. 2).
Na Kongresu, pored ostalog, održana je izvanredna sesija O morfologiji, dijagnostici i klinici miksoma srca (V. Kanjuh, inostrani član SANU G. Thiene i B. Obrenović Kirćanski) (Sl. 3, 4).
Među mnogobrojnim inostranim učesnicima Kongresa ističe se emeritus prof. dr Jane Somerville (Sl. 5), pedijatrijski kardiolog iz Londona, koja već deset godina sarađuje sa relevantnim timom za urođene srčane mane u odraslih Instituta za kardiovaskularne bolesti „Dedinje“ i učestvuje na konzilijumima na kojima se donose odluke o daljem lečenju pacijenta sa veoma kompleksnim urođenim srčanim manama.
Tim povodima, akademik V. Kanjuh je govorio o našem čoveku, relevantnom za tematiku citiranih kongresa, Aleksandru R. Margulisu (AM). AM je naučnik, „naše gore list“, rođeni Beograđanin, Srbin Mojsijeve vere, srpsko-američki radiolog, svetski pionir medicinskog imidžinga (CT, MRI, ultrafast CT, PET CT, SPECT CT i molekularni imidžing) i prvi „interventni radiolog“ (od njega ovaj naziv i potiče).
AM (Sl. 7) se rodio u Beogradu 31.marta 1921. a umro u Njujorku, u 97. godini, 7. septembra 2018. Bio je student Medicinskog fakulteta u Beogradu (znali su ga naši pok. akademici Stanoje Stefanović i Jovan Ristić) u vreme nemačke invazije na Jugoslaviju u II svetskom ratu, započetu terorističkim bombardovanjem Beograda 6.aprila 1941. Porodica je uspela da izbegne nemački holokaust Jevreja jer je 1944., jedinim brodom za izbeglice iz Evrope, iz Napulja stigla do Amerike. Tadašnji predsednik Amerike Franklin Ruzvelt se saglasio sa njihovim dolaskom u Ameriku a njegova supruga Eleonora Ruzvelt, kada je saznala da među izbeglicama postoji i AM student medicine, odmah ga je upisala na Univerzitet Harvard da nastavi studije medicine.
AM je na Harvardu mnogo i dobro učio, uspešno diplomirao medicinu, zatim, napravio briljantnu stručno-naučnu karijeru u SAD, pruživši i zapanjujuće veliki doprinos medicinskom imidžingu u svetu.
Bio je specijalizant na Dijagnostičkoj radiologiji Univerziteta u Mičigenu, a zatim, na Univerzitetu Minesota 1954. Postao je američki građanin i kao takav odslužio vojni rok u Medicinskom korpusu američke armije. Na Univerzitetu u gradu St. Luis postao je asistent-profesor i ubrzo redovni profesor 1961. Najveći deo svog stručno-naučnog života proveo je radeći punih sledećih 26 godina kao rukovodilac Odeljenja za radiologiju Univerziteta Kalifornije u San Fransisku 1963 – 1989.
U toku njegovog boravka u San Fransisku, 1988. godine dvoje od pisaca ovog teksta (V.K. i S.K.), boraveći u SAD kao gosti Nacionalne akademije nauka u Vašingtonu, posetili su ga na njegovom Odeljenju za radiologiju. V.K. je bio zadivljen NMR imidžingom urođenih srčanih mana, rekavši da su te slike „obdukcija in vivo“.
Supruga AM, prof. dr Hedvig Hričak (poreklom iz Hrvatske), dobila je postavljenje za šefa radiologije Memorial Sloan Kettering bolnice u Njujorku i AM je krenuo s njom iz San Fransiska u Njujork, gde je postao klinički profesor radiologije Weill Medical College-a na Univerzitetu Cornell. Najviše se bavio radiologijom i imidžingom digestivnog trakta.
Od svojih specijalizanata i saradnika, u prvom kontaktu, tražio je da ga kratko oslovljavaju sa Alex. Svim svojim saradnicima je kao čovek, naučnik, učitelj i rukovodilac ostao u trajno dobroj i nezaboravnoj uspomeni.
U slobodnom vremenu AM je igrao tenis. Od svojih partnera je tražio da budu na teniskom terenu već u 6:30 ili 7:00 pre podne – zavisno od izlaska sunca!
Publikovao je preko 280 recenziranih radova, 21 knjigu (Sl. 8) i 140 poglavlja u udžbenicima. Najpoznatije su mu sledeće tri knjige: Alimentary Tract Radiology, 4 edit. C.V. Mosby, St. Luis; Clinical Magnetic Resonace Imaging 1983; Biomedical Magnetic Resonance Imaging 1984.
Dobitnik je mnogobrojnih nagrada. Radiolozi Amerike su ustanovili „The Aleksandar R.Margulis Award“ za naučnu izvrsnost pokazanu najboljim originalnim naučnim radom iz radiologije u toku jedne godine, koji je publikovan u američkom časopisu Radiology.
AM je bio član Medicinskog Instituta nacionalnih akademija SAD, i član Ruske akademije medicinskih nauka, itd.
Na osnovu predloga akademika SANU: Izidora Papa, Vladimira Kanjuha i Ljubisava Rakića i dopisnog člana SANU Momčila Mitrovića, AM je izabran 15. decembra 1988. za inostranog člana SANU.
Gledajući u 2019. oduševljenje i entuzijazam za medicinski imidžing u Srbiji, predlagači AM i SANU, koja ga je izabrala za svog inostranog člana, dobro su procenili kandidata i učinili pravu stvar.
V. Kanjuh, M. Pušac, Lj. Jovović, M. Zdravković, S. Kanjuh
Pogledajte galeriju
.png)
.jpg)
