COVID-19 oštećuje autonomni nervni sistem
Prva svjetska studija prof. dr Vlade Đajića i prof. dr Branislava Milovanovića
Zajednički projekat o promjenama na autonomnom nervnom sistemu u ranoj fazi Kovid infekcije, urađen u UKC Republike Srpske
Pandemija korona virusa među brojnim nepoznanicama koje je donijela, skrenula je pažnju i na problem sindroma hroničnog umora koji se sve češće javlja kod pacijenata koji su se oporavili od kovida. Oboljela osoba nije svjesna od čega pati, problem ne prepoznaje ni okolina, pa čak ni ljekari.
Svjetska zdravstvena organizacija je prošle godine ovu bolest prepoznala kao post kovid sindrom.
„Ovo se tretira ne samo kao bolest, već i kao invaliditet, jer pacijenti vremenom ne mogu više da rade. Čak i kada se uradi kompletna visokosofisticirana dijagnostika – skener, magnetna rezonanca, ultrazvuk – ne može da se nađe ništa specifično, a u suštini su glavne promene na autonomnom nervnom sistemu. To je mreža kompletnog rada svih organa i tu se javljaju drastične promene“, naglašava prof. dr Branislav Milovanović, profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, predsjednik Udruženja za neurokardiologiju Srbije i šef Neurokardiološke laboratorije KBC „Bežanijska kosa“
Zahvaljujući inicijativi prof. dr Vlade Đajića, generalnog direktora Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske, urađena je velika studija, praktično prva u svijetu, o tome šta se dešava na autonomnom nervnom sistemu prvih 15 dana kod kovid pacijenata.
Na čelu istraživačkog tima je priznati svjetski neurokardiolog prof. dr Branislav Milovanović.
Prema riječima prof. dr Milovanovića studija koja je među prvima u svijetu sprovedena u UKC RS, zahvaljujući profesoru doktoru Vladi Đajiću, je pokazala da su pronađeni neki novi signali kojih nema kod drugih bolesti. Kako je istakao, između ostalog, dolazi do teškog oštećenja autonomnog nervnog sistema i dodao da su ovi rezultati urađene studije bili iznenađujući. Naime, više od 40 odsto pacijenata koji su preležali kovid suočava se s oštećenjem autonomnog nervnog sistema, što može da dovede do ozbiljnih komplikacija na svim organima u organizmu. Studijom je bilo obuhvaćeno 120 kovid pacijenata u prvih 15 dana bolesti. Tim je pratio kakvi se signali kod kovida javljaju na autonomnom nervnom sistemu, koji je softver našeg organizma. Prof. dr Milovanović je dodao da su došli do rezultata da je poremećaj ovog sistema prisutan kod skoro svakog drugog pacijenta koji je preležao kovid. Kad naglo ustanu, kod njih dolazi do pada pritiska, što je ozbiljna komplikacija. Uočeno je da su nalazi ozbiljniji kod ljudi koji su imali kovid, nego kod pacijenata koji su nekad imali infarkt srca.
Prof. dr Milovanović je naglasio da je tim koji je radio studiju uspio da obezbijedi aparat koji se koristi u Hjustonu i na taj način su dobijene veoma važne informacije koje ne bi mogle da se dobiju osnovnim aparatima za dijagnostiku. Profesor je naveo da se uskoro kreće s nastavkom studije zato što se sada javlja novi sindrom - post kovid sindrom. Prema njegovim riječima, sljedeća faza studije podrazumijeva dalje praćenje pacijenata koji su preležali kovid, a kod kojih se simptomi i dalje nisu povukli. Ističe da se sa postkovid sindromom suočava između 33 i 50 odsto pacijenata kod kojih je bolest ostavila ozbiljne komplikacije. Simptomi su zamaranje, zaboravnost i slaba koncentracija, neurološki ispadi poput igranja mišića, vrtoglavice, gubitka svijesti. Javljaju se i napadi panike, anksioznost, depresija, česte i jake glavobolje, problemi s gastrointestinalnim traktom, odnosno slom svih sistema. Ukoliko ovi simptomi traju duže od tri ili šest mjeseci riječ je o sindromu hroničnog umora.
Profesor dodaje da pacijenti, zbog pomenutih smetnji, često urade sve pretrage, poput magnetne rezonance, skenera, koronarografije, koje ne pokažu ništa te da je riječ o bazičnim promjenama, na nivou ćelija, odnosno na mitohondrijama. Jedan od simptoma je variranje pritiska i pulsa. Pritisak dobiju oni koji ga nikad nisu imali, a oni koji su ga imali, sada ne mogu da ga regulišu. Oboljelima od sindroma hroničnog umora prijeti iznenadna srčana smrt, a ovdje nije riječ isključivo o starijim osobama, nego i o mlađima koji su bili potpuno zdravi.
„Na svetskom kongresu neinvazivne kardiologije koji je održan u aprilu ove godine u Poljskoj u Zakopanima, pozvani smo da organizujermo specijalnu sesiju posvećenu ovom problemu.
Sesija je praktično bila posvećena rezultatima istraživanja u Banja Luci i predstavljala je veliku atrakciju. Pored toga rezultati su objavljeni u dva svetska poznata časopisa. U časopisu „Entropija“ koji publikuje istraživanje iz oblasti analize biomedicinskih signala, prof Dragana Bajić sa Tehničkog univerziteta u Novom Sadu je kao član našeg tima objavila rezulatate analize signala dobijenih od Kovid pacijenata.
Od pre nekoliko dana smo dobili informaciju da nam je prihvaćen i drugi rad u svetski poznatom časopisu Frontiers in Neuroscience, gde smo profesor Đajić i ja prikazali naše rezultate iz kliničkog istraživanja. Časopis je među tri najcitiranija iz oblasti Neurologije“, rekao je prof. Milovanović.
Pogledajte galeriju
.png)
.jpg)
