29. septembar 2024. godine
Svjetski dan srca
Svjetski dan srca (29. septembar) obilježava se od 2000. godine s ciljem informisanja ljudi širom svijeta o učestalosti kardiovaskularnih bolesti, ističući značaj akcija koje pojedinci mogu preduzeti u cilju prevencije i kontrole kardiovaskularnih bolesti.
Ovom kampanjom, Svjetska federacija za srce ujedinjuje ljude iz svih zemalja i sredina u borbi protiv opterećenja kardiovaskularnim oboljenjima te podstiče međunarodne akcije za postizanje načina života koji doprinosi zdravlju srca.
Prema procjeni Svjetske zdravstvene organizacije, kardiovaskularne bolesti su trenutno odgovorne za 20,5 miliona smrti u svijetu godišnje, posebno smrti od srčanog i moždanog udara. Prema procjeni Svjetske zdravstvene organizacije više ljudi umre od kardiovaskularnih bolesti širom svijeta nego od bilo kog drugog uzroka, a u evropskom regionu Svjetske zdravstvene organizacije kardiovaskularne bolesti uzrokuju više od polovine svih smrtnih slučajeva. Grupa kardiovaskularnih bolesti je na prvom mjestu kao uzrok smrti u Republici Srpskoj.
Ovogodišnja kampanja obilježavanja Svjetskog dana srca je posvećena motivisanju svake zemlje da razvije ili podrži postojeće nacionalne akcione planove za kardiovaskularno zdravlje kako bi se dao prioritet zdravlju srca. Ovogodišnja tema je “Koristi srce za akciju“.
Kardiovaskularne bolesti su rezultat kompleksnih interakcija između individue i njene okoline. Globalizacija i urbanizacija povezani su sa trendom da stanovništvo konzumira nezdravu hranu sa puno energije, zasićenih masti, soli i šećera i da je manje fizički aktivno, što ima ozbiljan uticaj na porast nivoa gojaznosti, posebno među djecom.
Najvažniji faktori rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti, a koji su vezani za ponašanje pojedinca, su nepravilna ishrana, fizička neaktivnost, upotreba duvana i štetna upotreba alkohola. Efekti tih faktora rizika u ponašanju mogu se pojaviti kod pojedinca kao povišen krvni pritisak, povišen nivo šećera u krvi, povišene masnoće u krvi i prekomjerna tjelesna težina i gojaznost. Ovi „posredni faktori rizika“ ukazuju na povećan rizik od razvoja srčanog udara, moždanog udara, zatajenja srca i drugih komplikacija.
Većina kardiovaskularnih bolesti se može spriječiti uticanjem na faktore rizika koji su povezani sa ponašanjem pojedinca kao što su upotreba duvana, nepravilna ishrana i gojaznost, fizička neaktivnost i štetna upotreba alkohola. Prestanak upotrebe duvana, smanjenje soli u ishrani, konzumiranje voća i povrća, redovna fizička aktivnost i izbjegavanje štetne upotrebe alkohola smanjuju rizik od kardiovaskularnih bolesti. Pored toga, liječenje dijabetesa, povišenog krvnog pritiska i visokih lipida u krvi može biti neophodno za smanjenje kardiovaskularnog rizika i sprečavanje srčanog i moždanog udara.
Upotreba duvana i pasivno izlaganje duvanskom dimu su jedni od glavnih uzroka kardiovaskularnih bolesti. Globalno, više od jedne od 10 kardiovaskularnih smrti je uzrokovano upotrebom duvana. Prestanak pušenja je pojedinačna najbolja mjera koja se može preduzeti da se unaprijedi zdravlje srca. Prestankom pušenja nećete samo poboljšati svoje zdravlje već i zdravlje onih oko nas.
Fizička neaktivnost može značajno doprinijeti nastanku bolesti srca jer može dovesti do dobijanja na težini, doprinijeti nastanku dijabetesa melitusa i povišenog krvnog pritiska. Vježbe, naročito dobre za srce, su brza šetnja, trčanje, plivanje, vožnja bicikla.
Psihološki stres može udvostručiti rizik od srčanog udara. Vježbanje i dovoljno kvalitetnog sna pomažu u smanjenju nivoa stresa.
Oni koji žive sa dijabetesom tip 2 imaju dvostruko veću vjerovatnoću da umru od srčanih bolesti i moždanog udara u poređenju sa pacijentima bez dijabetesa što ukazuje na hitnu potrebu za prevencijom kardiovaskularnih bolesti kod osoba sa dijabetesom, obraćajući pažnju na faktore rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti.
Riziko faktori su u velikoj mjeri određeni ponašanjem naučenim u djetinjstvu koje se nastavlja u starijoj dobi kao što su navike u ishrani i pušenje. Zbog toga je potrebno djeci i njihovim porodicama olakšati pristup zdravoj hrani kao i sredini bez duvanskog dima.
„Ako se na vrijeme počne sa prevencijom,već u dječjem uzrastu, a pogotovo kod djece koja već imaju faktore rizika, poput povećane tjelesne mase, povišene masnoće i eventualno povišenog pritiska,velike su šanse da se ne oboli od kardiovaskularnih bolesti prije 65. godine, istakao je akademik Duško Vulić, nacionalni koordinator za prevenciju KVB-a u Republici Srpskoj. Kako kaže Vulić u Republici Srpskoj je prije 25 godina pokrenut Program prevencije KVB-a, kada je i osnovana Fondacija „Zdravlje i srce“, a u saradnji sa Ministarstvom zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske i zdravstvenim ustanovama. Prema njegovim riječima, uspio se zaustaviti trend rasta umiranja od kardiovaskularnih bolesti koji je 1997. bio 57%, a 2022. 42% što pokazuje da je došlo do smanjenja za 15%“.
U organizaciji JZU Dom zdravlja u Banjaluci je obilježen Svjetski dan srca organizovanjem besplatnih preventivnih pregleda građana u Parku “Petar Kočić“.
Zainteresovani posjetioci su imali priliku da dobiju edukativne materijale i stručne savjete o zdravim stilovima života, faktorima rizika za nastanak bolesti srca i krvnih sudova. Medicinski radnici iz timova porodične medicine građanima su omogućili mjerenje krvnog pritiska, nivoa šećera u krvi, kao i analizu tjelesne mase, određivanje nivoa ukupnog holesterola u krvi, pušačkog statusa, procjenu fizičke aktivnosti, procjenu unosa alkohola, procjenu kardiovaskularnog rizika putem SCORE tablica za izračunavanje ukupnog kardiovaskularnog rizika te EKG snimanje sa portabilnim EKG aparatom u sanitetskom vozilu.
„Podršku i pomoć našoj ustanovi pri organizaciji obilježavanja Svjetskog dana srca pružili su: Ispred Udruženja kardiologa Republike Srpske dr Nikola Šobot i prof. dr Tamara Kovačević Preradović, ispred Fondacije “Zdravlje i srce” akademik prof. dr Duško Vulić, kao i kolege iz Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske, Klinike za kardiologiju, studenti Medicinskog fakulteta u Banjaluci i Grad Banjaluka. Posebno smo se obradovali posjeti i podršci ministra zdravlja Srbije prof. dr Zlatibora Lončara, na punktu gdje su obavljani preventivni pregledi građana“, istakla je direktorka doc. dr sc. med. Nevena Todorović.
U amfiteatru Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta Univerziteta u Banjaluci Komitet za međunarodnu saradnju studenata Medicinskog fakulteta(SAMSIC) organizovao je stručna predavanja, namijenjena studentima na temu „Prevencija KVB“. Predavači su bili: akademik prof. dr Duško Vulić, prof. dr Suzana Savić iz Doma zdravlja Banjaluka i dr Jelena Jovanić.
Pored ove aktivnosti, Svjetski dan srca obilježen je i promocijom fizičke aktivnosti na Banj brdu, Stazi zdravlja, u organizaciji Fondacije “Zdravlje i srce” i u saradnji sa Domom zdravlja Banjaluka, Medicinskim fakultetom u Banjaluci i Gradom Banjaluka.
„Medici.com“
Pogledajte galeriju
.png)
.jpg)
